Jak kawa dotarła do Ameryki Południowej?

Pochodzenia kawy

Jak każda opowieść o pochodzeniu kawy, nawet jeżeli dotyczy Ameryki Południowej, musi się zacząć od samego początku, czyli ojczyzny kawy; Etiopii. Choć kawę istotnie odkryto w afrykańskiej Etiopii tak, trzeba zaznaczyć, że pierwsze uprawy kawy znajdowały się po drugiej stronie Morza Czerwonego w Jemenie. Kawa pochodzi z Afryki, choć można się spotkać z pytaniem czy kawa pochodzi z Ameryki Południowej? Podstawowym powodem, dla którego tak się dzieje to skala upraw kawy właśnie w Ameryce Południowej. Najpopularniejsze odmiany kawy arabica pochodzą z równikowej Afryki i Madagaskaru jednak największe uprawy kawy znajdują się na kontynencie Kordylierów.

Jak kawa trafiła do Ameryki Południowej?

Kawa swoją podróż do Ameryki Południowej rozpoczęła na Indonezyjskiej wyspie o znamiennej nazwie Java (taką też nazwą bywa określana kawa w USA). Na Javę trafiły zakupione przez Holendrów sadzonki pochodzące z legendarnych drzewek Baba Budan (przemyconych z Jemenu). Następnie z terenów obecnej Indonezji kawa trafiła do Amsterdamu, gdzie została zasadzona w miejskim ogrodzie botanicznym miasta Amsterdam. Z Amsterdamu za sprawą porucznika generalnego artylerii M. Ressou kawa w 1713 roku trafiła do Ogrodu Botanicznego Jardin Króla Francji Ludwika XIV. O obecności kawy we Francji dowiedział się Gabriel-Mathieu Francois D'ceus de Clieu, zarządzający w imieniu Francji Gwadelupą. Postanowił zdobyć roślinę i sprawdzić możliwości upraw na Małych Antylach. Jednak mimo osobistej podróży do Paryża, Ogrody Królewskie odmówiły mu wydania sadzonki, Gabriel de Clieu nie poddał się i ukradł sadzonkę w nocy. Po pełnej heroizmu podróży powrotnej na Martynikę, w trakcie której był zmuszony dzielić się swoimi racjami słodkiej wody z przemycaną sadzonkę, zasadził kawę na Martynice. Kawa do Ameryki Południowej dotarła na statku towarowym prosto z Francji w 1720 roku. Po blisko 50 latach determinacja Gabriel de Clieu zaowocowała ponad 18 tysiącami drzewek kawowych a region karaibski wkrótce stał się kawową potęgą. Większość kawy uprawianej w Ameryce Południowej uznaje się za pochodzącą właśnie z tego przemyconego drzewka kawy w 1720 roku. Dlaczego tylko większość, a nie całość kawy w Ameryce Południowej? Ponieważ najprawdopodobniej kawa na zachodniej półkuli już była; we francuskiej kolonii Saint-Domingue od 1715 r., i w holenderskiej kolonii Surinam od 1718 r.

KAWY BRAZYLII - KAWY KOLUMBII - KAWY PERU 

Jak kawa trafiła do Brazylii?

Władca Brazylii obserwując rozwój upraw kawy w Gujanie Francuskiej zapragnął stworzenia takich upraw w swoim kraju. Plan zdobycia sadzonek kawy częściowo napisał Francisco de Melo Palheta, szczegóły dopisało życie. Legenda głosi, że kawa trafiła do Brazylii z miłości. W 1727 roku. Żeby dowiedzieć się więcej i pozyskać nasiona tej wspaniałej rośliny wysłał do Francuskiej Gujany młodego sierżanta Francisco de Mello Vane, pod pretekstem rozwiązania sporu granicznego. Przy okazji miał zapytać gubernatora Gujany D’Oliviers o wspomniane jagody kawy. Jednak ten kategorycznie wykluczył możliwość podzielenia się czy sprzedaży nasion kawy do Brazylii, licząc, że utrzyma monopol na uprawę kawy i w przyszłości osiągnie wysoką cenę za swój skarb. Jednak jeden z kompanów sierżanta Francisco nijaki Reed, wykorzystał czas spędzony w trakcie negocjacji swojego kolegi i rozkochał w sobie żonę gubernatora D'Oliviers, do tego stopnia, że na pożegnanie podarowała mu ogromny bukiet kwiatów, w którym jako przyozdobienie były całe gałązki kawowca. I tak kawa jako dowód miłości trafiła do brazylijskiego Sao Paulo.

Z tych kilku gałązek kawowca podarowanych kochankowi stworzone zostało globalne kawowe imperium. Kawa z Ameryki Południowej sprawiła, że kawa przestała być luksusową używką dla elit, dzięki ogromnym obszarom plantacji na kontynencie stała się dostępna dla znacznie większego grona odbiorców całym świecie.

Dlaczego kawę uprawia się w Ameryce Południowej?

Dzieje się tak z kilku powodów, jednym z najważniejszych jest klimat i swoista mieszanka topograficzna; wysokie góry, wilgotne lasy deszczowe; częste i regularne deszcze, bogate w minerały wulkaniczne gleby. Mieszanka tych wszystkich warunków tworzy idealny klimat do upraw krzaków kawy a kawa na całym świecie staje się napojem niezbędnym w każdym domu. W ten sposób z jednej strony co raz powszechniej są doceniane zalety kawy jako napoju z drugiej strony stale wzrasta zapotrzebowanie na kawę.

Gdzie rośnie kawa w Ameryce Południowej?

Spośród 3 najważniejszych regionów, które nadają się idealnie do upraw kawy; Afryki, Azji i Ameryki Południowej, to w Ameryce Południowej, krzak kawy pojawił się najpóźniej. Jednak to dziś Ameryka południowa jest największym producentem kawy na świecie, więc jest to taka kawowa historia mówiąca o tym, że ostatni będą pierwszymi. Głównymi producentami kawy w Ameryce Łacińskiej są Brazylia, Kolumbia i Peru. Kawa ponadto rośnie w Wenezueli i Ekwadorze jednak są to dość małe uprawy, które są głównie spożywane w kraju.

Jaka jest różnica pomiędzy kawami z Ameryki Południowej i Afryki?

Kawa z Ameryki Południowej mimo przytłaczającej przewagi w zakresie ilościowym nad kawami z innych regionów świata, ze względu na swoje historyczne korzenie zawsze będzie uczestniczyła w porównaniach kawa Ameryki Południowej vs. kawa Afryki.

Główną różnica pomiędzy kawami ziarnistymi z Ameryki Południowej i Afryki jest ich profil smakowy oraz co może mieć mniejsze znaczenie wygląd kawy ziarnistej. Kawy z Ameryki Południowej to zwykle nuty smakowe orzechów, czekolady i karmelu.  Kawy z Afryki charakteryzują się bukietem smakowym pełnym nut cytrusowych, kwiatowych i owocowych. Czy kawa afrykańska smakuje inaczej niż południowoamerykańska? Zdecydowanie tak. Ziarna kawy z Afryki często są drobne i nieregularne, zwykle również po wypaleniu stają się ciemniejsze niż kawy wypalone w identycznej temperaturze, ale pochodzące z Ameryki Południowej.

Jak smakują kawy z Ameryki Południowej?

W kawach z Ameryki Południowej dominuje bukiet smakowy składający się z nut orzechu, czekolady i karmelu.

nuty orzechowe; w bukiecie kaw z tego regionu to w dużej mierze zasługa metody obróbki ziaren kawy z Ameryki Południowej. Większość farm kawowych w tym regionie świata ma rozbudowaną infrastrukturę do usuwania z jagód kawy, wierzchniej części metodą mycia (washed) lub pół mycia (semi washed). W trakcie wypalania pozwala to wydobywać z ziaren kawy aromat i profil smakowy świeżych orzechów; takie ziarna pachną orzechami laskowymi i migdałami.

nuty czekoladowe; większość kawy ziarnistej z Ameryki Południowej ma posmak czekoladowy połączony ze słodyczą, zbliżoną do smaku mlecznej czekolady. W kawach z Kolumbii możemy również spotkać nuty kakao.

nuty karmelowe; to popularne określenie dla charakterystycznego smaku powstającego w wyniku karmelizowania cukru. Nuty karmelowe są zazwyczaj często spotykane w kawach z Brazylii.

W jakich krajach Ameryki Południowej uprawia się kawę?

Niewiele jest na świecie roślin, które mogą się poszczycić tak niekwestionowaną popularnością jak kawa. Mimo, że kawa została odkryta w Etiopii, wyhodowana w Jemenie to w dzisiejszych czasach najważniejszym regionem dla kawy na świecie jest Ameryka Południowa. Kawa jest ogromnym rynkiem w tym regionie, ponieważ wiele krajów zarówno produkuje olbrzymie ilości kawy jak też równie duże ilości konsumuje. Ameryka Południowa odpowiada za prawie 60% światowej produkcji kawy w 2019 roku.

Globalna produkcja kawy osiągnęła 163,7 milionów 60-kilogramowych worków na rok 2019/2020, zmniejszając się z 172,5 milionów 60-kilogramowych worków w roku 2018/2019.

Brazylia

Niekwestionowanym największym producentem kawy w Ameryce Południowej i na świecie jest Brazylia. Z ponad dwukrotnie większą produkcją niż zajmujący drugie miejsce Wietnam. Brazylia jest także największym światowym eksporterem kawy. To co czyni kawę brazylijską tak potężną to jej smak, niska kwasowość i przystępna cena. Najlepiej opisujące brazylijską kawę nuty smakowe, to gorzka czekolada, orzechowa słodyczy i niska kwasowość. W Polsce zasadniczo mówiąc kawa ma się na myśli właśnie ziarna kawy z Brazylii. Każda palarnia kawy czy sklep z kawą w swojej ofercie powinien mieć kawę z Brazylii, bo to absolutna podstawa. W Rzemieślniczej Palarni Kawy Sochaccy już od samego początku zawsze mieliśmy do wyboru przynajmniej kilka kaw z tego kraju, dostępnych w sklepie z kawą SwiezoWypalana.pl.

Kolumbia

Kolumbia to prawdopodobnie najbardziej znany kraj produkujący kawę na świecie, drugi producent kawy w regionie Ameryki Łacińskiej. Pomimo że jest to ten sam kontynent co Brazylia, kawy kolumbijskie są znacząco różne od swoich sąsiadów. Różnica w dużej mierze wynika z położenia plantacji kawy. Wysoki standard jakości jest utrzymywany przez staranną uprawą w tysiącach małych rodzinnych gospodarstw w całym kraju. Stała jakość to znak rozpoznawalny kawy z Kolumbii. Kawy charakteryzują się łagodnością o dobrze zbalansowanej kwasowości. Surowy kolumbijski krajobraz zapewnia doskonałe środowisko naturalne dla upraw kawy. Farmy kawy w Kolumbii są znacząco wyżej położone niż plantacje brazylijskie. Wysokość upraw przekłada się na różnice w smaku kawy i trudności związane ze zbiorami kawy w wysokich stromych górach. Nawet dziś, często odbywa się to za pomocą mułów. Kolumbijska Supremo, najwyższa klasa, ma delikatną, aromatyczną słodycz, podczas gdy Excelso Grade jest łagodniejsza i nieco bardziej kwaśna.

Peru

To relatywnie słabo rozwinięty producent kawy, głównie z powodu konfliktów politycznych. Kawa pochodząca z Peru charakteryzuje się łagodną kwasowością, lekkim body, nutami waniliowo-orzechowej słodyczy. Powoli Peru zyskuje na świecie znaczącą pozycję producenta kaw organicznych, stale poprawiając jakość kaw.

W którym kraju Ameryki Południowej uprawia się najlepsze ziarna kawy?

Kolumbijska kawa jest znana na całym świecie ze względu na swój bogaty smak i niekwestionowaną jakość. Pojęcie "najlepszej kawy" będzie różne dla każdego człowieka, ale trudno zaprzeczyć, że Kolumbia produkuje jedne z najlepszych kaw na świecie. W Polsce jednak zdecydowanie liderem jest kawa z Brazylii.